Nie tylko ośrodki odwykowe oferują pomoc dla osób uzależnionych od hazardu czy internetu. Ważne jest nie tylko leczenie uzależnień ale również zapobieganie nim. Czy jest to możliwe? Jak spowodować, aby dzieci, młodzież i dorośli nie popadali w nałogi? Magdalena Rowicka w książce pt. Uzależnienia behawioralne. Profilaktyka i terapia proponuje różne strategie przeciwdziałające rozwojowi uzależnień od patologicznych zachowań.
1. Strategia informacyjna – wzrost wiedzy i uświadamiająca terapia uzależnień
W 2012 roku Polskie Centrum Programu Programu Safer Internet (powołane w ramach programu Komisji Europejskiej Safer Internet) wprowadziło kampanię pt. W którym świecie żyjesz?. Celem kampanii było
- zwiększenie wiedzy o konsekwencjach zbytniego zaabsorbowania dzieci i młodzieży internetem i komputerem
- uruchomienie witryny internetowej oferującej pomoc online
- uruchomienie specjalnej linii telefonicznej
Antidotum na uzależnienia behawioralne była w tym przypadku strategia informacyjna polegająca na przekazaniu rzetelnych informacji na temat mechanizmów zachowań hazardowych czy też zachowań prowadzących do uzależnienia się od komputera.
Również ośrodki zamknięte leczenia uzależnień stosują tę strategię w terapii uzależnień polegającej między innymi na uświadomieniu pacjenta, na czym polega jego zachowanie i jakie błędy popełnia. Samoświadomość jest bardzo ważna w leczeniu uzależnień, ponieważ pozwala zrozumieć, na czym polega cały proces uzależnień i pozwalać wejść w proces zdrowienia. Specjalne programy wdrażane przez ośrodki zamknięte leczenia uzależnień uczą też, jak rozmawiać z osobą pogrążoną w nałogu i jak radzić sobie ze współuzależnieniem.
Póki co, warto jednak w celu prewencyjnym szerzyć w mediach informacje na temat całego procesu wpadania w nałóg, ponieważ wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że ich zachowania są patologiczne. Warto promować też zdrowe odżywianie i zdrowy styl życia.
2. Strategie zmian środowiskowych – rozwijanie postaw prospołecznych
Ich celem jest modyfikacja postaw oraz norm społecznych sprzyjających zaangażowaniu się w nałogi. Aby nie dopuścić do uzależnienia behawioralnego, należy ograniczyć dostępność, na przykład dostępność do komputera poprzez zmianę miejsca tego urządzenia w mieszkaniu. Czyli jeśli dziecko ma komputer w swoim pokoju to przenosimy ten komputer do salonu.
Przykładem programu wykorzystującego zmiany środowiskowe jest program mający na cel integrację klasy szkolnej, czyli rozwijanie pozytywnych więzi pomiędzy rówieśnikami i pomiędzy rówieśnikami a nauczycielami, a także rozwijanie postaw prospołecznych.
3. Strategia zmiany przepisów – prawne zablokowanie dostępu do internetu
Czyli wprowadzenie zmian prawnych i rozporządzeń lokalnych. Jednak w przypadku takich uzależnień behawioralnych jak internetoholizm trudno wprowadzić tę strategię. Mimo to w Korei Południowej wprowadzono ograniczenia czasowe dla dzieci i młodzieży…
- pozwalające na logowanie się do gier jedynie za pomocą odpowiedniego numeru
- blokujące dostępu do danego konta po upływie określonego czasu
4. Strategia działań alternatywnych
Czyli oferowanie przystosowawczych, zdrowych form aktywności, będących alternatywą dla zachowań patologicznych. Celem tej strategii jest rozwinięcie puli zdrowych zachowań w celu uniknięcia angażowania się w nałogi behawioralne. Mogą to być aktywności…
- sportowe, a w szczególności sporty grupowe promujące pracę w grupie zamiast rywalizacji
- prospołeczne
- charytatywne
- harcerskie
- religijne
\’
5. Strategie interwencyjne – ośrodki zamknięte leczenia uzależnień behawioralnych
Polegają na proponowaniu doraźnej pomocy ludziom, którzy znaleźli się w sytuacji kryzysowej. Taką strategią jest poradnictwo, telefony zaufania, ale też specjalistyczna terapia uzależnień oferowana przez ośrodki zamknięte leczenia uzależnień. Bardzo pomocne są terapie kierowane do określonych grup, na przykład tak, jak istnieje leczenie uzależnień alkoholizmu kobiet tak istnieją adresowane do kobiet ośrodki odwykowe leczące nałogi behawioralne, takie jak hazard czy internetoholizm.