Leczenie anoreksji

Leczenie anoreksji

Anoreksja jest jednym z zaburzeń odżywiania. „Zaburzenia odżywiania” są definiowane najczęściej jako schorzenia, które powstają wówczas, gdy jednostka nadmiernie koncentruje się na jedzeniu. Pożywienie staje się elementem, któremu podporządkowuje swoje życie, źródłem obsesji, środkiem prowadzącym do patologicznego zaspokajania własnych potrzeb emocjonalnych. Zaburzenia odżywiania są spowodowane nadmiernym, obsesyjnym lękiem przed możliwością przybrania na wadze. Wyrażają się w destrukcyjnym wzorcu zaspokajania głodu. Mają zatem charakter psychiczny, ale wpływają w wymierny sposób na zdrowie fizyczne, w skrajnych wypadkach zagrażając nawet życiu. Jest to powód, dla którego niezwykle ważne jest szybkie rozpoznanie i leczenie problemu. Leczenie anoreksji powinno być postępowaniem kompleksowym i długoterminowym, obejmującym aspekty psychologiczne, psychiatryczne i somatyczne. Wymaga indywidualnego podejścia do każdego pacjenta. Zazwyczaj opiera się na psychoedukacji i psychoterapii, która ma na celu zmianę sposobu myślenia, zachowania i odżywiania się. W bardziej zaawansowanych postaciach anoreksji postępowanie to łączy się z behawioralnym treningiem jedzenia w warunkach szpitalnych.

Anoreksja – czym jest?

Termin anoreksja (anorexia) pochodzi z greckich słów: an – brak i orexis – apetyt. Inna jej nazwa to jadłowstręt psychiczny.

Anoreksja jest zaburzeniem psychicznym, które polega na drastycznym ograniczeniu ilości przyjmowanych posiłków w celu szybkiej utraty wagi. Do zachowań towarzyszących należy m.in. obsesyjne liczenie kalorii, podejmowanie wyczerpującej aktywności fizycznej i przyjmowanie środków tłumiących apetyt. Następstwem tego jest znaczny ubytek masy ciała skutkujący niedowagą, a co za tym idzie – stan niedożywienia i postępującego wyniszczenia organizmu. Anoreksja jest chorobą śmiertelną.

Anoreksji mogą towarzyszyć objawy zaburzeń psychicznych, m.in. obniżenie nastroju, poczucie braku sensu życia, myśli samobójcze, napięcie, lęk, drażliwość, zaburzenia snu oraz objawy myślenia obsesyjnego i zachowań kompulsywnych. W szczególnych przypadkach objawy anoreksji mogą być wynikiem innych zaburzeń, dlatego wymaga ona szczegółowej diagnostyki w celu postawienia właściwego rozpoznania i  odpowiedniego leczenia.

Jadłowstręt psychiczny:

  • charakteryzuje się celową utratą wagi,
  • występuje najczęściej u dziewcząt w okresie dojrzewania i u młodych kobiet, ale zdarza się również u chłopców i młodych mężczyzn oraz kobiet dojrzałych,
  • stwierdza się niedożywienie ze zmianami hormonalnymi i metabolicznymi oraz zaburzenia funkcjonowania organizmu,

do objawów należą lęk przed otyłością i zniekształceniem sylwetki ciała, ograniczenia w diecie, wyczerpujące ćwiczenia fizyczne, prowokowanie wymiotów, stosowanie środków przeczyszczających

Jakie są rodzaje anoreksji?

Wyróżnia się 2 główne typy anoreksji: restrykcyjny i bulimiczny.

  • O typie restrykcyjnym anoreksji mówimy wtedy, kiedy osoba utrzymuje nieprawidłowo niską masę ciała, ograniczając ilość spożywanych pokarmów lub nieregularnie stosując środki przeczyszczające, a także ćwicząc w sposób silnie wyczerpujący.
  • W typie bulimicznym anoreksji chory zazwyczaj ogranicza przyjmowanie posiłków, ale występują u niego okresy nadmiernego przejadania się, co „reguluje” poprzez czynności ograniczające wchłanianie spożywanych pokarmów, m.in.: wymioty, systematyczne stosowanie środków przeczyszczających i moczopędnych.

Diagnoza anoreksji

Diagnoza anoreksji jest procesem złożonym i wieloaspektowym – poza rozpoznaniem pewnych charakterystycznych objawów somatycznych, ważne jest umiejętne poprowadzenie rozmowy z osobą chorą. Ma to na celu ocenę jej stanu psychicznego. Często konieczna jest konsultacja z psychiatrą. Zazwyczaj diagnostyką anoreksji zajmuje się zespół interdyscyplinarny. Kondycję pacjenta należy ujmować holistycznie.

Przyczyny anoreksji

Czynniki ryzyka zachorowania na zaburzenia odżywiania:

  • Kulturowe  – ideał szczupłej sylwetki, społeczne oczekiwanie atrakcyjności
  • Rodzinne  – występowanie zaburzeń jedzenia w rodzinie, relacje rodzinne, które utrudniają osiąganie autonomii w okresie dorastania
  • Indywidualne – zaburzony obraz siebie, silna potrzeba osiągnięć

Źródła zaburzeń łaknienia:

  • potrzeba akceptacji
  • potrzeba sprawowania kontroli nad swoim życiem
  • potrzeba autonomii i niezależności
  • potrzeba doznawania opieki i oparcia
  • perfekcjonizm

Anoreksja – objawy

Początki anoreksji mogą objawiać się niewinnie – np. w postaci zmiany sposobu odżywiania, nagłego zainteresowania dietami, usunięcia z diety kalorycznych produktów czy też wprowadzenia aktywności fizycznej. Często rodzina osoby cierpiącej na zaburzenia odżywiania nawet nie podejrzewa, że coś jest nie tak. Pierwszymi objawami, które wskazują na zagrożenie wystąpieniem zaburzeń odżywiania mogą być:

  • nadmierna koncentracja na sylwetce, częste kontrolowanie wagi i mierzenie obwodów
  • uzależnianie samooceny od figury i masy ciała
  • podejmowanie odchudzania pomimo bycia szczupłym
  • nadmierne zainteresowanie rodzajami diet i liczenie kalorii
  • sztywne przekonania dotyczące odżywiania (np. „tłuszcze są szkodliwe”)
  • drastyczna zmiana sposobu odżywiania (ograniczenie posiłków, głodówki)
  • wyrzuty sumienia po jedzeniu
  • manipulowanie jedzeniem ― oszukiwanie, wyrzucanie jedzenia
  • nadmierna, obsesyjnie podejmowana aktywność fizyczna
  • nadużywanie środków przeczyszczających, specyfików zmniejszających apetyt
  • w przypadku osób młodych – załamanie rozwoju, które objawia się spadkiem masy ciała i zatrzymaniem dojrzewania
  • znaczne wahania masy ciała w krótkich okresach czasu

Szybka reakcja na niepokojące zachowania może zatrzymać postęp choroby. Zdarza się jednak, że nawet sam chory wypiera możliwość występowania u niego anoreksji i nie przyjmuje żadnej pomocy, dlatego wczesne rozpoznanie zaburzeń nie jest zadaniem łatwym.

Anoreksja – jak leczyć?

Istnieje kilka sposobów leczenia zaburzeń odżywiania, które stosuje się adekwatnie do zaawansowania choroby. Aby skuteczność terapii była jak największa, należy dobrać ją indywidualnie do potrzeb pacjenta. Najczęściej stosowane metody leczenia to:

1. Terapia biologiczna – jest to działanie mające na celu poprawę zagrażającego życiu stanu zdrowia pacjenta. W przypadku pojawienia się stanów lękowych czy zmian nastroju wprowadza się czasem leki przeciwdepresyjne.

2. Terapia psychodynamiczna – jest to psychoterapia, w której istotą współpracy między pacjentem i terapeutą jest dynamika przeżyć psychicznych zachodzących u obydwu tych osób w obrębie stworzonej przez nich relacji. Polega na przepracowaniu istniejącego problemu, uświadomieniu wewnętrznych konfliktów pacjenta i reinterpretacji jego doświadczeń życiowych.

3. Terapia poznawczo-behawioralna – jest to terapia uważana za niezwykle skuteczną w leczeniu zaburzeń odżywiania, skupia się na zniesieniu objawów. Koncentruje się na „tu i teraz”, emocje pacjenta rozpatrywane są w aspekcie chwili obecnej, bez odwoływania się do przeszłości. Podstawą jest założenie, że tak jak nieprawidłowe zachowania czy schematy myślowe nabywane są w toku uczenia się, tak ich zmiana jest możliwa poprzez ten sam proces.

4. Terapia rodzinna – celem tej terapii jest zmiana dysfunkcjonalnych elementów struktury systemu rodzinnego. Istotne jest wzmocnienie granic wewnątrzrodzinnych, a zwłaszcza pomiędzy systemem rodziców i dzieci. Ten rodzaj terapii stosuje się najczęściej w przypadku osób z początkiem zaburzenia przed 18.rokiem życia. 

5. Psychoterapia grupowa – ta terapia odbywa się w grupie psychoterapeutycznej, której celem jestwprowadzanie zmian w funkcjonowaniu uczestników dzięki działaniom terapeuty oraz dzięki oddziaływaniu grupy. Taka terapia wprowadza wymierne zmiany w funkcjonowaniu chorej osoby, gdyż oprócz wiedzy teoretycznej mamy do czynienia z oddziaływaniem grupy w społeczności terapeutycznej.

Prywatne leczenie anoreksji

Prywatne leczenie anoreksji gwarantuje całodobową, profesjonalną opiekę specjalistów, którzy udzielają szeroko pojętego wsparcia. W pełni wykwalifikowana kadra, posiadająca ogrom wiedzy i cennych doświadczeń (również z własnego życia) zapewnia indywidualne, empatyczne podejście do każdego pacjenta. Wieloaspektowe potraktowanie problemu pozwala osobie chorej zrozumieć swoje destrukcyjne mechanizmy zachowania oraz podjąć pracę nad ich zmianą. Sięgnięcie po profesjonalną pomoc stanowi pierwszy krok w walce o powrót do zdrowia. Leczenie anoreksji prywatnie – Ośrodek Terapii Uzależnień Kobiet
im. Matki Teresy z Kalkuty – Skorzystaj z pomocy naszego ośrodka.

Anoreksja – jakie są skutki?

Długotrwałe ograniczanie posiłków prowadzi do znaczącego niedożywienia. Z czasem to skrajne głodzenie się skutkuje poważnymi problemami zdrowotnymi, które mogą dotyczyć całego ciała. Organizm woła o pomoc na wiele sposobów, a niektóre z charakterystycznych dla anoreksji skutków ubocznych to:

  • znaczny spadek odporności,
  • problemy z układem trawiennym – bóle brzucha, zgaga, wzdęcia,
  • uszkodzenie nerek i wątroby,
  • pogorszone funkcjonowanie układu nerwowego – problemy z pamięcią, senność,
  • problemy skórne,
  • opuchlizny,
  • odwodnienie,
  • obniżenie ciśnienia krwi,
  • podatność na złamania kości,
  • wypadanie włosów,
  • zaburzenia hormonalne, w tym zatrzymanie cyklu miesiączkowego,
  • zawroty głowy,
  • niedokrwistość i anemia,
  • obniżenie tętna i zaburzona praca serca,

Niektóre z tych powikłań ustępują, gdy pacjent szybko podejmie leczenie i wraca do normalnego odżywiania. Jednakże długotrwałe zwlekanie z podjęciem terapii odbiera szansę na powrót do pełnego zdrowia. Uszkodzenia narządów wewnętrznych mogą być czasem nieodwracalne, dlatego tak ważne jest szybkie reagowanie na problem.

Leczenie anoreksji – dlaczego nasz ośrodek?

Nasz ośrodek jest miejscem, do którego trafiają kobiety z różnorodnych środowisk. Oznacza to, że choroba może dotknąć każdego, niezależnie od wieku, wykształcenia czy pochodzenia. Leczenie anoreksji zaczyna się od rozpoznania problemu i przyznania, że należy sięgnąć po pomoc. Prowadzony przez nas program terapeutyczny pozwala na odzyskanie równowagi psychicznej, emocjonalnej i duchowej, co stanowi początek powrotu do zdrowia. Pracujemy nie tylko z osobą chorą, ale również z jej rodziną. Nasz ośrodek oferuje wielotorowy program zdrowienia, uwzględniający szeroki zakres potrzeb podopiecznego. W trakcie pobytu zapewniamy indywidualną opiekę psychologa, lekarza psychiatry i internisty, a także prowadzimy warsztaty, zajęcia dydaktyczne, terapię grupową oraz indywidualną. Nasz największy atut to profesjonalna i doświadczona kadra, pełna empatii i zrozumienia, dla której pomoc innym stanowi sens życia. Program leczenia anoreksji w naszym ośrodku obejmuje zdobycie istotnej wiedzy na temat przyczyn, przebiegu i skutków tej choroby, uświadomienie sobie własnych potrzeb emocjonalnych oraz naukę prawidłowej „relacji” ze sobą i z jedzeniem. Uwzględnianie przez nasz ośrodek złożoności problemu i indywidualności każdego pacjenta owocuje wysoką skutecznością prowadzonego przez nas leczenia.

Bibliografia:

B. Józefik (red.): Anoreksja i bulimia psychiczna. Rozumienie i leczenie zaburzeń odżywiania się. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1999.

B. Józefik: Kultura, ciało (nie)jedzenie. Terapia. Perspektywa narracyjno-konstrukcjonistyczna w zaburzeniach odżywiania. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2014.

J. Borowiecka-Kluza: Zaburzenia odżywiania (anoreksja i bulimia)
https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/choroby/75618,zaburzenia-odzywiania

W. Szczepaniak: Anoreksja – od czego się zaczyna i komu najbardziej zagraża
https://zdrowie.pap.pl/psyche/anoreksja-od-czego-sie-zaczyna-i-komu-najbardziej-zagraza

Zaburzenia odżywiania
https://mojapsychologia.pl/definicje/64,zaburzenia_odzywiania

Formularz dofinansowania
Medical Finance Group