Dorastanie w rodzinie z problemami alkoholowymi, czyli bycie dzieckiem alkoholika wpływa na wykształcenie się specyficznych cech osobowości. Takich cech jak na przykład:
- lęk przed porzuceniem
- lęk przed bliskością
– dowiadujemy się z książki pt. Oblicza współczesnych uzależnień, napisanej pod redakcją prof. psychologii Lidii Cierpiałkowskiej.
Dorosłe Dziecko Alkoholika (syndrom DDA) przeżywa odrzucenie kilka razy intensywniej i to w różnych sytuacjach – na przykład aplikując do określonej pracy czy na dane stanowisko przeżywa nie przyjęcie jego oferty jako odrzucenie.
Taki dorosły nie potrafi również wyrażać swoich uczuć oraz potrzeb w związku. Wręcz boi się wchodzić w związki z obawy przed powtórzeniem błędów swoich rodziców. A jeśli już wchodzi w związek, to rozpada się on częściej niż związek osoby z niealkoholowej rodziny.
3 style przywiązania a leczenie uzależnień
Prof. Lidia Cierpiałkowska zauważa też związek między wychowywaniem się w rodzinie alkoholowej, w której rodzic był niezaangażowany emocjonalnie a lękiem i rozpaczą osób z DDA. Brak przywiązania między rodzicem a dzieckiem generuje dużo problemów w późniejszych relacjach. Modele przywiązanie z dzieciństwa są bowiem przenoszone w dorosłość.
Na przykład osoby z tzw. bezpiecznym stylem przywiązania mają więcej pozytywnych doświadczeń w związkach. Mają pozytywny obraz siebie i innych. Potrafią w pełni zaufać partnerowi. Nie boją się bliskości i nie są przesadnie zazdrosne. W sytuacjach stresowych potrafią radzić sobie efektywnie, na przykład szukając wsparcia u innych ludzi. Potrafią też wyciągnąć wnioski z doświadczeń wyniesionych z przeszłych relacji.
Z kolei osoby z tzw. lękowo ambiwalentnym stylem przywiązania (charakterystycznym dla ludzi DDA) mają zarówno pozytywne jak i negatywne doświadczenia z matką. Niejednorodność doświadczeń skutkuje brakiem zaufania zarówno do innych ludzi jak i do siebie. Dlatego w relacjach z bliskimi reagują lękiem i niepewnością. Dzieje się tak dlatego, że lęk ten…
- wywołuje reakcje ucieczki
- a z drugiej strony wywołuje reakcję przywiązania
Z kolei Dorosłe Dziecko Alkoholika cechujące się tzw. unikającym stylem przywiązania doświadczyło w dzieciństwie odrzucenie, nieobecność lub zaniedbanie rodzica. Stąd taka osoba wychwytuje z otoczenia sygnały odrzucenia, koncentruje się na nich. Takie osoby unikają szukania wsparcia u innych osób.
Tymczasem grupowa terapia uzależnień i współuzależnień polega właśnie na poszukiwania zrozumienia u innych. Niejedna kobieta alkoholiczka czy kobieta narkomanka lub Dorosłe Dziecko Alkoholiczki zapoczątkowały swoje zdrowienie od zrozumienia, że ich problem nie jest wyjątkowy, że inni czują podobnie.
Od zgodności do konfliktu – terapia uzależnień naprawi relację
Wspomniana psycholog pisze też, że do związków niefunkcjonalnych dochodzi także wówczas, jeśli ludzie w sposób nieprawidłowy rozwiązują konflikty (co ma swoje podłoże we współuzależnionym dzieciństwie). Taki związek jest nazywany koluzyjnym i ma trzy etapy:
- Etap zgodności – partnerzy zgodnie odczuwają wrażenie wzajemnego dopełniania się. Dzieje się tak dlatego, że partner progresywny wypiera oraz projektuje na regresywnego partnera swoje dziecięce pragnienia. Z kolei partner regresywny wypiera oraz projektuje swoje progresywne tendencje oraz wykształcone mechanizmy reagowania. Mąż i żona czy też partner i partnerka mają nadzieję na to, że owa relacja wyzwoli ich od głębokich lęków.
- Etap konfliktu – na tym etapie powracają u każdego z partnerów wyparte treści. Wyparte treści z dzieciństwa. To sprawia, że bliskie dotąd sobie osoby rozczarowują się sobą. Kłócą się, nie odczuwają satysfakcji w seksie.
- Etap odwrócenia ról – partnerzy wymieniają się rolami, czyli na przykład osoba dominująca staje się bierna i na odwrót. Dochodzi do rozpadu związku i rozstania lub życia obok siebie w patologicznej relacji. Pomóc może terapia uzależnień i współuzależnień, proponowane przez zamknięte ośrodki leczenia uzależnień.