Niższa cena terapii
+48 735 469 430

Anomia, hedonizm… – 3 przyczyny narkomanii

Współczesna młodzież wydaje się być zagubiona. Zaniedbywana przez rodziców. Odczuwająca presję osiągnięcia sukcesu. Szukająca ucieczki od obcej rzeczywistości…

Zobaczcie, jak czynniki społeczne wpływają na rozwój uzależnień od substancji psychoaktywnych.

1. Anomia – zanik uznania norm

Amerykański socjolog Robert Merton, analizując struktury społeczne, zauważył pewną zależność pomiędzy celami ludzi a środkami ich osiągania. Społeczeństwo wywiera presję na jednostkę, aby osiągnęła sukces. Jednocześnie skłania te osoby do podjęcia działań raczej nonkonformistycznych w celu osiągnięcia tego sukcesu. W powszechnym odczuciu ludzi zachowania zgodne z przyjętymi wzorcami nie gwarantują osiągnięcia celów. Dochodzi więc do stanu anomii, czyli stanu zaniku uznania dla obowiązujących norm społecznych.

Szczególnie w kulturze amerykańskiej, kiedy popularny jest mit młodego buntownika, jest społeczna akceptacja, a wręcz presja, aby dochodzić do sukcesu niedozwolonymi drogami. Szczególnie, że USA to społeczeństwo przekonane, że presja na sukces oraz jego osiągnięcie to elementy oceny społecznej, co wyraża powiedzenie „od pucybuta do miliardera”.

W takim społeczeństwie narkotyki, postrzegane jako element buntu i jako wręcz pomoc w osiągnięciu sukcesu będą bardziej tolerowane.

2. Teoria zróżnicowanych możliwości

Inną teorię mają Richard Cloward i Lloyd E. To teoria zróżnicowanych możliwości. Powstała ona z badań na subkulturami, które zostały spopularyzowane w drugiej połowie XX wieku przez telewizję i kino. Media spopularyzowały związek tych subkultur z narkotykami czy innymi substancjami wzmacniającymi i psychoaktywnymi.

Subkultury to małe, ale spójne grupy pozostające na marginesie dominującej kultury. To grupy spójne pod względem zachowań i postaw. Interesujące są subkultury przestępcze, gdyż nie mają one sprecyzowanych norm, wychowują się w chaosie, preferują agresywny sposób rozwiązywania problemów. Przekształcają się w grupy nonkonformistyczne albo grupy wycofania.

Młodzież żyjąca w tych grupach wydaje się być przegrana, jednak nie rezygnuje ze swoich ambicji osiągnięcia sukcesu. Łatwą formą ucieczki są dla niej narkotyki. Substancje psychoaktywnej pozwalają uciec od rzeczywistości, są alternatywą. Wycofanie jest więc reakcją społeczną na niemożność osiągnięcia sukcesu.

3. Teoria niezróżnicowanego rozwoju

Pedagog społeczny i socjolog Jędrzejko Mariusz oraz inny specjalista od narkomanii Wiesław Bożejewicz zauważyli, że w ostatnich dekadach bardzo szybko rozwijają się subkultury młodzieżowe, lecz nie tylko w warstwach niższych społeczeństwa (jak to miało miejsce w w poprzednich dekadach), ale we wszystkich warstwach.

Zauważyli też, że dla warstw niższych znamienny jest intensywny rozwój subkultur agresywnych, takich jak szalikowcy, blokersi czy skinheadzi. Z kolei wśród klas wyższych charakterystyczni są tzw. odmieńcy, tacy jak goci czy emo.

Jędrzejczyk i Bożejewicz dostrzegli też, że większa intensywność zachowań subkulturowych ma miejsce na tle takich procesów społecznych jak presja na sukces, silna autoprezentacja w grupie, bariery w osiąganiu celów docenianych przez społeczeństwo, dysonans pokoleniowy, a także poświęcanie przez rodziców coraz mniej czasu na wychowywanie potomstwa.

Rodzice coraz później przychodzą do domu, a opuszczone dzieci poszukują odpowiedzi na nurtujące ich pytania poza domem. Efektem jest tzw. niezrównoważony rozwój polegający na…

  • z jednej strony nadmiarze dóbr, skutkującym hedonistycznym podejściem do życia
  • z drugiej strony na dysonansie materialnym i pozycji społecznych wśród młodzieży oraz trudnościach w osiągnięciu różnych dóbr czy wytworów niematerialnych

Dysonans ten generuje sięganie po narkotyki w celu wyrównania szans oraz braków. Substancje psychoaktywne dają silne wrażenia i wzmocnienia. Szczególnie, że w subkulturach nie ma takich barier jak w rodzinie, jest większe przyzwolenie na działania niebezpieczne. Stąd po narkotyki sięgają coraz młodsze dzieci.

Szczególnie w subkulturach typu agresywnego młodzież szybciej eksperymentuje z odurzaniem się substancjami psychoaktywnymi, jak i z piciem alkoholu czy paleniem tytoniu. Warto też dodać, że członkowie subkultur młodzieżowych częściej niż ich rówieśnicy nie należący do subkultur sięgają po używki.

Lista wpisów